BİLİM, TEKNOLOJİ, SERMAYE VE DEVLETLER

Biz kendi ülkemiz ve yöneticileri hakkında bir şeyler yazabilir miyiz.

Düşünerek taşınarak adabı usulü çerçevesinde tabiki yazabiliriz.

Ancak her yazdığımız yazı ülkeyi yönetenlerin işine yaraması lazım.

İyi işleri öveceksiniz, kötü işleri daha çok öveceksiniz, çok yanlış işleri ise çevrenize ; biz marabaların bilgi sınırlarını zorlayarak aşan ve ayrı hikmetleri bulunan işler olarak anlatacaksınız. Dahada içinden çıkılmaz hale gelirse yüce Allah’a havale ederek sorumluluğu herkesin üzerinden atacaksınız. 

Peki bunların dışında yanlışa yanlış kardeşim diyerek kükreme imkanımız var mı ? Tabiki var . O zaman linç edilmeye veya iftira ile tutuklanmaya veya fişlenmeye hazır olacaksınız. 

Farklı düşünmen ,bazı sorunlar konusunda farklı çözümler ortaya koyman ,ilahlar tarafından her zaman hoş karşılanmayabilir. 

Şimdi desek ki 2014 de bilboardlarda reklamı yapılan ve havalandığı söylenen uçak daha hala yere inmedi mi ? Bunun benim ülkemde müeyyideleri belli. Bunu normal şartlarda kimseye soramazsınız. 

Yolcu garantili hava alanları, köprüler, yollar, milli eğitim, Aselsan mühendisleri vs hakkında yazabilir ama soru sormanız normal karşılanmaz. Dalgınlıkla yazacak veya soracak olursanız önce yakın çevreniz tarafından linç edilirsiniz. Sonrasını zaten sormaya gerek bile yoktur.

Onun için bende bana sorumluluk getirmeyen başka ülke yönetimlerinin bilime nasıl baktıklarını yazayım dedim. Hani derler ya halk arasında “kızım sana diyorum gelinim sen anla “ babından.

Tabi bilimsel birikimler bir iki ülkenin katkıları ile gelişmiş olamaz. Bu tarihi süreç içinde çok milletten ve düşünceden insanların bilime katkıları olmuştur. Benim burada yazmak istediğim tarihin belli bir dönemini kapsayabilir. 

Uzay çalışmalarının ilk başladığı yıllarda Amerikan kongresi neye onay vermiş biliyor musunuz. Sadece yörüngede dönecek bir uzay istasyonu yapılarak gönderilmesine onay vermiş. Yani bütçe ayırmış.

Oysa İngiliz parlementosu olsa uzmanlar buna asla onay vermezdi demekteler. İngiliz parlementosunun teknofobi eğilimli olduğunu yazarlar. Bunun da MÖ 7000 li yıllarda manş denizinin çekilerek yalnız yaşamaya mahkum kalmalarına bağlarlar.

On üçüncü yüzyılda Oxfordlu Bacon otomobil, uçak, top ve pusula gibi icatlardan bahsetmiş ve bunların prototiplerini çizmişti. Ne oldu dersiniz. Bacon rahipler sınıfına hakaret ettiği gerekçesiyle hapse altılmıştı. 

Sonraki yıllarda pusula Portekizli Amiral Henry tarafından kullanıldı. 

Toplar da yaklaşık yüz yıl sonra ,1346 da bir savaşta gene İngilizlerce kullanıldı. Ama genede İngilizler bu topları yeterince geliştiremedikleri için o günkü şartlarda daha gelişmiş toplara hakim olan Fransızlarca yenilgiye uğratıldılar. Yani yüzyıl savaşlarının sonucunu belirledi. 

Kolomb uzak diyarlara keşfe gitmeden önce İngiliz kralından yardım ister ama destek göremez. Böylece kendisine destek veren İspanya kralı yeni dünyayı kazanmış olur.

Gene ilk hantal bilgisayarı yapmak isteyen İngiliz vatandaşına İngiliz hükümeti yardımda bulunmamıştır. Sonrasında  Amerika kendi vatandaşına yardımda bulunduğu için (1989) bu teknoloji gelişmiş ve bu nimetlerde Amerika’nın olmuştu.

Savaş dönemlerinde radarı, penisilini, jet motorunu, elektronik şifre çözücülerini geliştiren İngiltere barış zamanlarında bilim karşıtı tutumunu sürdüregelmişti.

1960 lar da Blue Streak roket projesini iptal eden İngiltere yönetimi, 1987 de Avrupa uzay programına yapılan daveti geri çevirmişti.

Bu örnekleri çak fazla vermek mümkün. Buradaki amaç ;bilim, sermaye ve devleti yönetenlerin tutumlarına dikkat çekmektir.Bu yazdıklarımız herkesin kendi ülkesinde açıkça tartışılagelmiş. Bunları açık kaynaklardan bulmanız mümkün. 

Hatta bilgisayara karşı çıkan İngiltere yönetimi biz bu imkanlara maddi ve manevi olarak sahipken neden yapmadık diye araştırma yapmışlar. Mevcut imkanlarını ve işin akışını hikaye ederek müzeye yerleştirip ölümsüzleştirmişler.

“Önümüzdeki 500 yıl 1995” kitabının yazarı da teknolojiyi destekleyen ve bilimin önünü açan devlet ve toplumların gelecekte refah ve huzuru yakalayacaklarını beyan etmişti.

Ülkeyi yönetenler en doğrusunu düşünmezler veya çoğu zaman düşünemezler. Ortak akıl her zaman ferdi akıldan üstündür ve daha az hata yapar. Onun için toplumda her fikir sınırsız olarak tartışılmalı.

Hasan Arpacı, 2023, Üsküdar