DOMUZ DAMI, IRMAKLAR VE TAŞKIN SULARI

Bu tabir değişik meslek guruplarında farklı anlatılıp algılansa da yöreye göre anlamı da değişebilir.

Bizim büyüdüğümüz yörelerde eski insanların büyük bölümü bir inşaat mühendisinin sulama ve taşkın ile uğraşanları kadar ,hatta bir kısmı onlardan daha iyi bu işleri bilirdi.

Eski zamanlarda taşkın kontrolü yok,sulama işleri geleneksel usülle yapılırdı.

Özellikle çeltik mahsulü ile uğraşan halk bunu bilmek ve aşina olmak zorunda idi.

Sürekli akan bir çay veya ırmak devletin kontrolü dışında akıp giderken bununla uğraşan halk, hem arazisini ırmaktan delice akan su dan korumak ,hemde sulamak zorundadır.

Gelelim şimdi domuz damının anlamına. Irmak ;afet zamanlarında ve özellikle bahar aylarında coşunca ,arazilere zarar vermemesi gerekir. Bunun için üretici arazi ve ürününü korumak için domuz damı yöntemine de baş vururdu. Tabi şimdi barajlar çıktı, taşkın kontroller var, küresel ısınma geldi bu tehlikeler oldukça azaldı.

Tarlasını koruyacak köylü ırmağa yön veren seddeler yapardı. Bunların en güvenilir ve en sağlamı domuz damı yöntemidir. Ama bunu istediğin her yere kuramazsın. Suyun akış yönüne, arazinin eğimine, Akan suyun hızına dikkat edilirdi. Ayrıca bunun ırıbını da

Herkes bilmez bu tekniği bilenlerle birlikte inşa edilirdi.

Diyelim ki tecrübesel teknikler yerine oturdu ve domuz damı yapılmasına karar verildi işte o zaman inşaatına başlanırdı.

Benim hatırladığım; önce oturma alanı kazıklanır,sonra kalaslarla sistem biri birine bağlanır, suyun basıncını düşürmek için yer yer aralara tahliye boruları konur, ara boşluklar Karaçalı dikeni ve ardıçla doldurulurken üzeri güzelce taşla istihkam edilirdi.

İşte bu domuz damı yöntemli taşkın koruma doğru düzgün yapılmışsa asla taşkın suyu onu yerinden sökemez. Zaten çevresine dikilen söğütler bir yıl sonra yeşereceği için yerinden kimse söküp atamazdı.

Bunu yazılı hale getirmemdeki neden ise unutulup gitmemesi içindir. Çünkü aynı bölgede yaşayan çok insan bu işleri duymuş olsada bilmezler.

Gelecek nesiller; eski yaşayanlar nelerle uğramış diye bakarlarsa hatırlamış olsunlar amacıyla yazılmıştır.

Hasan Arpacı,2023